Literatuur dood? Hoorde ik dat iemand zeggen? Wat
een onzin. De literatuur is niet dood! Die is alleen maar het spoor bijster. In
plaats van originele werken van goede schrijvers zien we onoriginele werken van
niet zo goede schrijvers. Dat is de moderne tijd, eenentwintigste eeuw, waarin
wij marketingmensen op de creatieve stoel hebben laten plaatsnemen. Alsof een
boek hetzelfde is als een zak sla!
Allereerst:
hartstikke welkom! Dit is mijn website, dus Bas van der Zon, schrijver van Het Antitoerismeboekje , een literairekomedie. Ik zal u de achtergrond vertellen waarom ik De Zachte Waarheid ben
begonnen.
Ooit werkte ik voor bijna niets in een
boekhandel. Dat is nog in een vroeger leven; het leven voordat ik mijn huidige vriendin
ontmoette, die zoveel geld heeft dat ik niet meer hoef te werken. Ach ja, dat
vroegere leven. Het is zo romantisch hiervandaan. Maar nu voel ik me pas wie ik
werkelijk ben. Ik heb de luxe om geen beroep te zijn maar mezelf. En dat bevalt me stukken beter.
Dus kan ik de hele dag doen wat ik het
leukste vind in leven, zoals lezen en schrijven.
Het is een aardige anekdote hoe we elkaar
tegenkwamen: door boekenliefde. Ik kwam haar tegen op de donderdagse boekenmarkt
op Plein. We keken elkaar toevallig even aan bij een stand. Even later keek ik
elders naar boeken en zag ik haar weer staan. Bij de derde stand stond ze er
ook weer en we keken elkaar aan met een blik van verstandshouding: gossie, dit
is wel heel toevallig. Ik werd nerveus. ik voelde dat ik geacht werd iets te zeggen – de domheid van de
opmerking maakte niet uit, als maar het vocale ijs werd gebroken.
-
Psychologie hè, fascinerend.
Want
ze had een boek over psychologie in haar handen.
- Ja,
zei ze, ik ben psycholoog.
Ik
probeerde iets snedigs terug te zeggen maar niets schoot me te binnen door de
zenuwen.
- Je
probeert iets snedigs te verzinnen hè?
- Hoe
raad je dat?
- Zie
het aan je gezicht.
- Oei.
- Hou
jij van spontane gesprekken?
- Ik?
Nee? Beslist niet.
-
Maar je sprak me wel zojuist aan.
- Ik
constateerde slechts een passie.
-
Maar je zei bijvoorbeeld niet tegen die dame daar dat ze een roman las.
- Ik
ben misschien…
Ineens
werd ik omvergegooid door een forse vent die wilde afrekenen en geen boodschap
had aan mensen die voor hem treuzelden. Hij stond ineens tussen ons in. Ik kon
niet naar links, want daar stond ook iemand. Ik kon niet eens meer langs hem
kijken of ze er nog stond. Hij was druk bezig om af te dingen op zijn boek van
Gerard Reve – hoewel het al heel goedkoop was met zijn drie euro vijftig. Dat
hele afdinggesprek duurde een complete minuut en ik had geen idee of ze er nog
stond.
Zijn
lijf nam eindelijk de benen. Ze stond er nog.
- Heb
jij zin om wat meer te kletsen met een wildvreemde? zei ze.
- Zal
ik er hier een voor je uitzoeken? zei ik.
Ze
grinnikte.
- Ik
prefereer deze ene wildvreemde.
- Kan
ik moeilijk weigeren, dat voorstel. Ik moet een goede beurt maken voor de
wildvreemde medemens.
En we
gingen wat drinken. Ik liet haar lachen en niet veel later – het ging allemaal
snel en vanzelf – zaten we in haar huis te schaken. En intussen is dit ook al
mijn huis. En schaken we nog steeds. En doen we de afwas. En borstelen we de
katten. En vouwen we de was op. Ga zo maar door.
En dan de boekenpassie. Mijn
vriendinnetje houdt wel van mijn boekenpassie en zegt dat ik mijn boosheid over hoe het verkwanseld wordt niet moet opkroppen. ‘Het is goed voor je ontwikkeling’, zegt ze dan. Ze
is psycholoog dus ik ga ervanuit dat ze weet waar ze het over heeft. Soms weet
ik niet zeker of ze me leuk vindt omdat ik mezelf ben of omdat ik een
prachtcasus in het echte leven ben voor haar met al mijn rare combinatie van
temperament en onhandig gedrag.
En ik
ga het doen, deze website dus. Ik ga laten zien hoe iets moois als literatuur verkwanseld wordt aan ordinaire handel. Mooie literatuur verrijkt onze levens, verrijkt je
kennis, verrijkt je emoties. Maar wat als wat niet zo mooie literatuur is wordt gepromoveerd tot mooie literatuur - en we dus eigenlijk het niveau van onze smaak omlaag halen? Voor de omzet? Wie zegt er dan wat van? Wie komt er naar voren met de zachte waarheid? Dat ben ik dan maar.