IS HET PSYCHOLOGISCH?

-  Is het psychologisch? Drama?
-  De stijl zou ik als enigszins grappig beschrijven.
-  Hoe enigszins? Een grap op iedere bladzijde?
-  Meer om de twintig bladzijden.
-  Hmm... Lastig.

-  Wat is dan wel acceptabel? Om de veertig bladzijden?

-  Om de vijftig bladzijden maximaal. Kijk, ik ben de uitgever, jij de literair agent. We moeten wel onze plaats weten.

-  Ik kan Henri Paardezwager vragen of hij een paar grapjes kan verwijderen.

-  Is niets waard als het verhaal niets aan is.

-  Ik heb gisteren het laatste stuk gelezen. Een prachtig stuk, oergeestig en ontroerend. Henri heeft daar vijftien jaar lang bloed, zweet en tranen in gestopt. Hij…

-  Ik hoor nog geen verhaal.

-  Een postbode. Maar laks in zijn werk, begrijp je. Hij praat met mensen bij wie hij post rondbrengt en helpt hen ongevraagd met hun levens. Ongelooflijk grappig en ontroerend. Hij wordt een bekendheid. Krijgt volgelingen bij het post rondbrengen. Cameraploegen volgen hem. Een echte hype. Satirisch element, begrijp je. Maar zijn werk lijdt eronder en hij wordt ontslagen. Vervolgens besluit hij om met zijn volgelingen een brief te gaan posten bij een stamhoofd op een eiland in de grote oceaan. Hij wil weten waarom wij als intelligente mensen niet meer kunnen denken. Prachtige verwijzingen naar mythen, legenden, Griekse filosofie. Ja, een meesterwerk.

-  Nmm… En het drama? Sterft er iemand?

-  Eh…

-  Kan hij leukemie krijgen op het einde?

-  Eh… ik kan het Henri vragen erin te verwerken.

-  Dat is essentieel. En een Oidipeuscomplex. Hij moet er het hele boek door mee worstelen en op het einde mee in het reine komen. En hoe is het met zijn vader? Laat het karakter daar het hele boek worstelen. Pas op het einde leren we dat zijn vader zijn moeder en zus heeft neergeschoten. En een, nee, twee zelfmoordpogingen.

-  Twee zelfmoordpogingen?

-  Ik geef het alleen maar de nodige diepgang.

-  Goed eh… hopelijk kan Henri er nog wel een draai aan geven.

-  Ik hoop het ook. Had je nog meer?

-  De planeet van de blauwe mensen van Johanna de Bruine. Hier is de door haarzelf ontworpen cover. Heeft ze de coverontwerpprijs van de Monnikendamse bibliotheek mee gewonnen, zeer prestigieuze prijs onder coverontwerpers.

-  Hmm. Rottitel.

-  Science fiction verhaal.

-  Nee, echt, dat is echt een rottitel. Waar gaat het over?

-  Een jongeman genaamd Anders groeit op op de planeet Gurtsel, in het sterrenbeeld Triangulum. In een café op deze planeet zien we mensen worstelen met allerlei dingen. Het lijkt al met al veel op de aarde. Maar net even anders. En iedereen is blauw.

-  Ah, mooi, een boek over racisme.

-  Eh?

-  Hij is ietsje lichter blauw dan de anderen en voelt zich buitengesloten.

-  Maar hij voelt zich niet buitengesloten.

-  Volgens mij wel.

-  Misschien voelt hij zich bij nader inzien wel een beetje buitengesloten.

-  Mooi. Is het psychologisch? Drama?

-  Het eh, was een eh, luchtige science fiction tragikomedie. Nou ja, nu ik er eh, meer over nadenk, het is best dramatisch, het drama spat bij wijze van spreken van de bladzijden.

-  Dat is goed. Wacht even. Yes! Ik heb het! Een SF-rechtbankdrama! De man is de verdachte omdat hij anders blauw is dan de rest. Anders is blauw gaan we het boek dan noemen… Zie je de dubbelzinnigheid? Wow, wat een vondst! Toeval bestaat niet hoor, je ziet het maar weer! En aan het einde sterft zijn moeder aan kanker.

-  Maar eh, dat betekent dus eh, dat Johanna het boek moet herschrijven?

-  Ik geef alleen maar aan wat haalbaar is. Dat is de wet van de markt. Jullie als artiesten kunnen ermee doen wat jullie willen.

-  Ik kan haar natuurlijk vragen om er nog eens naar te kijken.

-  Goed idee. Had je nog meer?

-  Bernard van der Snops.

-  Nooit van gehoord.

-  Nou, Van der Snops gaat het helemaal worden. Geweldige kinderverhalenschrijver. Dit recente verhaal van hem bijvoorbeeld Egbert Staps spreekt konijn is geweldig. Gaat over een jongetje dat kan praten met konijnen na het doen van een wens. Vervolgens is hij elke dag met die konijnenfamilie op stap. We zien hoe hun dagelijkse leven is, angst voor vossen, jagers, valken, noem maar op. En zij geven hun konijnenwijsheden voor zijn probleempjes op school. Zo fantasierijk! Bernard heeft twintig jaar lang konijnen bestudeerd voor dit boek, een stuk of tachtig wetenschappelijke boeken doorgeploegd, al die details, die…

-  Dus een verhaal van een autist. Of een schizofreen. Of een schizofrene autist. Iets van die twee in elk geval. Hij wordt gepest op school. Daarom weten we niet of het jongetje echt met ze praat of alles verbeeldt. Daar moeten we mee spelen hè. Lezers houden van een plot.

-  Eh, ik noteer het.

-  En milieuverontreiniging? Diverse konijnen hebben het loodje gelegd door een smerige industrieel. Gemene multinationals, die doen het altijd goed in kinderverhalen. Annie MG Schmidt meets Waterschapsheuvel. Wow! Meteen noteren die slogan! Daar, geniaal, al zeg ik het zelf. O ja: sterven ze?

-  Pardon?

-  Die konijnen? Sterven ze?

-  Eh… ik geloof het niet. Wacht, ik meen me iets te herinneren. Misschien sterft er toch een.

-  Drie stervende konijnen en we hebben een deal.

-  Nou eh, dat moet wel mogelijk zijn denk ik.

-  En een ervan is een kleintje dat aan het einde sterft aan kanker door die milieuverontreiniging.

-  Kunnen we wel in manoeuvreren denk ik.

-  Goed zo. Hoeveel grapjes?

-  Eh… een op de eh, vijftig bladzijden.

-  Mooi zo. Dat is de limiet. Anders blieft de markt het niet. Heb je nog iets?

-  Alleen nog een kookboek over hazelnoten.

-  Is het psychologisch? Drama?

Mijn naam is Bas van der Zon. Ik schrijf literaire komedies. Mijn debuutverhaal Het antitoerismeboekje is als epub en als paperback te krijgen via Bol.com.